2024-03-29
Spokojnej i radosnej Wielkanocy!
...
więcej >>>

2024-03-27
Ludność Wysp Owczych
Dane na dzień 1 lutego 2024 ...
więcej >>>

2024-03-20
Nordyckie opowieści
Książka o legendach z Islandii, Norwegii i Wysp Owczych ...
więcej >>>

2024-03-17
Grindavík: erupcja po raz czwarty
Ewakuacja Blue Lagoon ...
więcej >>>

2024-03-11
Bornholmslinjen: rekord przewozów
Ponad 2 miliony pasażerów rok do roku ...
więcej >>>

2024-03-08
Szwecja dołącza do NATO
Wielki dzień dla Szwedów i sojuszu ...
więcej >>>

2024-03-07
Skandynawia na targach ITB 2024
Berlin: największe targi turystyczne na świecie ...
więcej >>>

2024-03-05
Konkurs Scandlines i Zewu Północy
Nagroda: rejs promem Scandlines ...
więcej >>>

2024-03-03
Klimarådet: podatkami w rolnictwo
Niepewna przyszłość duńskich farmerów ...
więcej >>>

2024-02-25
Skania: protest szwedzkich farmerów
Przeciw spadających dochodom i biurokracji ...
więcej >>>

2024-02-23
Dania: 10 lat wsparcia dla Ukrainy
Dwustronne porozumienie ws bezpieczeństwa ...
więcej >>>

2024-02-22
Szwecja-Ukraina: rekordowa pomoc wojskowa
Amunicja, łodzie bojowe, systemy przeciwlotnicze ...
więcej >>>

2024-02-15
Øresundsbron: są powody do zadowolenia
Podsumowanie ruchu na największej przeprawie Skandynawii ...
więcej >>>

2024-02-13
Pożar w Liseberg Oceana Vattenvärld
Dramat w Göteborgu ...
więcej >>>

2024-02-12
Alexander Stubb nowym prezydentem Finlandii
Kolejne zwycięstwo fińskiej centroprawicy ...
więcej >>>

2024-02-10
Szwecja: będą strefy kontroli
Walka z przestępczością zorganizowaną ...
więcej >>>

2024-02-08
Islandia, Grindavík: erupcja po raz trzeci
Znów gorąco na półwyspie Reykjanes ...
więcej >>>

2024-02-06
Dueodde i dwie inne plaże Północy w światowym TOP100
Nowa publikacja Lonely Planet „Best Beaches” ...
więcej >>>

archiwum wiadomości  

2015-02-23

Finlandia: 28 lutego - Dzień "Kalevali"

Narodowy poemat Finów

Co roku, 28 lutego, cała Finlandia obchodzi Dzień "Kalevali" - eposu narodowego, dzieła, które odegrawszy w XIX wieku istotną rolę w procesie utrwalania fińskiej świadomości narodowej i odrębności językowej, do dziś jest w różnych formach obecne w życiu Finów. Jest to również niezastąpione źródło informacji o życiu i obyczajach dawnych mieszkańców Finlandii, Karelii, a nawet wschodniej Estonii.

Pierwsze wydanie "Kalevali" z 1835 roku to zbiór pieśni ludowych, tak zwanych "run". Dzieło opatrzono tytułem: "Kalevala albo stare pieśni karelskie o dawnych czasach fińskiego ludu". W 1850 roku ukazało się rozszerzone i przeredagowane drugie wydanie "Kalevali". Autorem obu wydań był lekarz, językoznawca, niestrudzony badacz folkloru i mitologii, Elias Lönnrot, który przewędrował pieszo niezmierzone połacie Karelii z płócienną torbą przewieszoną przez ramię, by spisywać przekazywane z pokolenia na pokolenie w ustnej tradycji pieśni i opowieści, których historia sięga czasów pogańskich.

Elias Lönnrot urodził się w Sammatti, ok. 80 km na zachód od Helsinek, w skromnej chacie, jako syn krawca. Dom jego urodzenia latem jest udostępniony do zwiedzania. Natomiast na przedmieściach Kuhmo stworzono rodzaj wioski skansenu - Kalevalakylä. Wędrując od chaty do chaty, można poczuć klimat niegdysiejszych wędrówek Eliasa Lönnrota, zobaczyć jak skromnie żył ten wybitny człowiek, przyjrzeć się używanym przez niego przedmiotom, dowiedzieć się, że miał zwyczaj czytać i pisać na stojąco.

Poemat "Kalevala", w którym świat baśni i mitów przeplata się z realnym życiem, jest opowieścią obejmującą czasy od stworzenia świata po średniowiecze. Główny z jego wielu wątków opowiada historię walki dwóch plemion o magiczny młynek szczęścia - Sampo. Oczywiście pojawiają się tu piękne panny, dzielni wojownicy, złe czarownice i najważniejsza postać poematu - wspaniały pieśniarz Väinämöinen.

"Kalevala" to dzieło literackie, które wyjątkowo głęboko i szeroko zakorzeniło się w kulturze fińskiej i od stuleci wydaje wciąż nowy plon, inspirując artystów i muzyków, ale też i fiński biznes. Spośród najważniejszych trzeba tu wymienić artystę malarza, Akseli Gallen-Kallela, który stworzył wybitny cykl obrazów wyobrażających sceny i postaci z "Kalevali" i w pewien sposób ustanawiając kanon estetyczny związany z poematem. Drugi artysta, którego dzieło jest silnie związane z "Kalevalą", to kompozytor Jean Sibelius. W tym roku Finlandia świętuje 150-lecie jego urodzin, a rok 2015 ogłoszono rokiem Sibeliusa, co dowodzi jak ważna dla Finów jest jego twórczość.

Ale i we współczesnym życiu codziennym nie sposób nie natknąć się na obecność "Kalevali". Na początku XX wieku w modzie było nadawanie dzieciom imion bohaterów poematu, takich jak Aino, Annikki, Marjatta, Ilmari, Päivikki, Tellervo, Ylermi, Nyyrikki... Te imiona pojawiają się często w metrykach noworodków również i dziś.

Z "Kalevali" wywodzą się liczne nazwy ulic w fińskich miastach. Wiele fińskich firm przyjęło jako swoją nazwę imiona lub nazwy miejsc czy przedmiotów z poematu, na przykład Sampo, Pohjola, Hiisi, Lemminkäinenitp. Słynna w świecie firma, produkująca biżuterię nawiązującą do stylistyki historycznych ozdób, nazywa się Kalevala Koru. Szpital Mehiläinen na swojej stronie internetowej odnosi się do historii matki Lemminkäinena, która wydobyła szczątki swego syna z krainy ciemności w rzece Tuonela i posklejawszy je z powrotem w całość przywróciła ukochanego syna do życia. Jest także lodołamacz "Sampo", który z Kemi wyrusza z turystami na zalodzony Bałtyk, o ile zima obfituje w mrozy. Pewien fiński profesor zadał sobie trud i stworzył długą listę firm, których nazwy odnoszą się w jakiś sposób do "Kalevali".

W latach 70. odwiedzał Polskę zespół rockowy z Finlandii o nazwie "Kalevala". Obecnie triumfy na krajowej i międzynarodowej scenie folkowej święci zespół Värttinä z fińskiej Karelii, który ma w swoim repertuarze śpiewane z dużą dozą dynamiki pieśni "Kalevali".

Rzec by można, że we współczesnej Finlandii "Kalevala" żyje własnym życiem. I choć jej język nie jest łatwy ani prosty do zrozumienia, i zapewne nie każdy Fin ją przeczytał - jest jak narodowa biblia. Jej bohaterowie, mity i pieśni żyją w sercu każdego Fina.

Poemat "Kalevala" został przetłumaczony na kilkadziesiąt języków świata. W Polsce z tym dziełem mierzyło się kilku tłumaczy. Już w 1958 roku Janina Porazińska wydała opracowanie "Kalevali" w wersji dla dzieci. Po niej, w 1960 roku, ukazała się wersja nieco rustykalna Józefa Ozgi Michalskiego, napisana w oparciu o przekład filologiczny Karola Laszeckiego, czyli niejako tłumaczenie "z trzeciej ręki", choć nie pozbawione uroku. Najpełniejsze wydanie "Kalevali" w Polsce ukazało się w 1998 roku w wybitnym przekładzie Jerzego Litwiniuka.

Dzień "Kalevali" będzie obchodzony także w Polsce - m.in. za sprawą Towarzystwa Polska-Finlandia, w którego szeregach wszyscy miłośnicy Północy, a Finlandii w szczególności, są mile widziani. Spotkanie odbędzie się nieco wcześniej, niż oficjalna data obchodów - 26 lutego. Miejsce: ulica Senatorska 11, godz. 17.30. W programie m.in. spektakl multimedialny oparty na motywach fińskiego eposu narodowego, zaprezentowany przez grupę Hiipivät Kissat pod kierownictwem Jukki Kiljunena, oraz gawęda o związkach Sibeliusa z Kalevalą - słowem, muzyką i obrazem w świat "Kalevali" zabiorą gości Maria Kujcys-Sołobodowska, wybitna znawczyni twórczości Jeana Sibeliusa, oraz zakochany w fińskich pejzażach fotograf - Michał Miedziński. Wstęp wolny.

Więcej: www.seura.pl

Informacje na Facebooku dostępne są TUTAJ

Autorzy tekstu:

Anna Kulicka-Soisalon-Soininen - dziennikarz, reżyser i tłumacz, wiceprezes Towarzystwa Polska-Finlandia.

Jukka Soisalon-Soininen - dziennikarz, licencjonowany przewodnik i organizator podróży tematycznych dla grup i osób indywidualnych, głównie w Polsce i Finlandii, ale też w Estonii, na Ukrainie, we Francji i innych krajach Europy. Kontakt: jukka.soisalonsoininen (at) gmail.com


Na zdjęciu: okładka pierwszego wydania "Kalevali" z roku 1835 (Wikipedia.org)

wcześniejszy news archiwum wiadomości

  © 2002-2019 by PCIT TRAMP, Szczecin      Opieka techniczna: IKSik.net
Ta strona używa ciasteczek (ang. cookies) w celu umożliwienia składania zamówień oraz do badania oglądalności strony.
Aby dowiedzieć się czym są ciasteczka odwiedź stronę wszystkoociasteczkach.pl
Jeśli nie wyrażasz zgody na wykorzystywanie ciasteczek na tej stronie, zablokuj je w opcjach Twojej przeglądarki internetowej.