2023-12-04
Siły Joint Expedition Forces na Bałtyku
Patrole i ochrona infrastruktury krytycznej ...
więcej >>>

2023-11-29
Finlandia zamyka granicę z Rosją
Bezprecedensowy ruch fińskiego rządu ...
więcej >>>

2023-11-28
Korekta granicy Szwecja-Norwegia
Norwegia straciła 5 arów ...
więcej >>>

2023-11-25
Trwa VIII edycja Nordic Focus Festival
Gdańsk: weekend ze Skandynawią ...
więcej >>>

2023-11-24
Koncert Young Cathedral Voices z Uppsali
Warszawa: Święta Łucja na głosy ...
więcej >>>

2023-11-20
Norwegian: nowe trasy w Europie
Więcej połączeń w sezonie 2024 ...
więcej >>>

2023-11-14
Malmö: najwięcej spalonych aut
Plaga w stolicy Skanii ...
więcej >>>

2023-11-13
Grindavík: ewakuacja mieszkańców
Islandia - zagrożenie erupcją wulkaniczną ...
więcej >>>

2023-11-09
Szwecja: powrót kontroli granicznych
Czwarty stopień alertu bezpieczeństwa ...
więcej >>>

2023-11-07
Nowe plany szwedzkich sił zbrojnych
Försvarsmakten rosną w siłę ...
więcej >>>

2023-11-03
VIII edycja Nordic Focus Festival
Gdańsk zaprasza miłośników Północy ...
więcej >>>

2023-10-29
Unity Line: rejsy tańsze o 15%
Oferta ważna do 13.12.2023 ...
więcej >>>

2023-10-26
Strajk kobiet na Islandii
Rekordowa frekwencja w Reykjavíku ...
więcej >>>

2023-10-22
Sztorm na Bałtyku: straty na Bornholmie
Zniszczona wędzarnia w Allinge ...
więcej >>>

2023-10-17
Dania przedłuża kontrole graniczne
Echa spalenia Koranu ...
więcej >>>

2023-10-15
Grenlandia upamiętnia 18. urodziny księcia Christiana
Znaczek z księciem wydany przez Tusass ...
więcej >>>

2023-10-13
Mecz Wyspy Owcze - Polska
Wygrana Polaków w Tórshavn ...
więcej >>>

2023-10-11
Balticconnector uszkodzony
Sabotaż w Zatoce Fińskiej ...
więcej >>>

archiwum wiadomości  

2022-06-23

Sankthansaften, Sankt Hans, Midsommar

Tradycje świętojańskie na Północy

Siły przyrody czczone były już w społecznościach prehistorycznych na całym świecie. Kult słońca zajmował w dawnych wierzeniach szczególną pozycję, także w Skandynawii - regionu o ciemnej, długiej i ostrej zimie. Potwierdzają to znaleziska archeologiczne, jak np. symbole solarne, częsty motyw rytów naskalnych. Nic zatem dziwnego, że przesilenia słońca: letnie i zimowe, wyznaczające początek i koniec okresu zimowego były dniami szczególnie świętowanymi.

Kościołowi nie udało się wyplenić tych pogańskich tradycji, więc zaadoptował je do własnych celów. Pogański Yul (przesilenie zimowe) stał się Bożym Narodzeniem, a w letnich obrzędach pojawiła się postać św. Jana.

Przesilenie letnie - noc św. Jana - jest do dziś bardzo ważnym wydarzeniem w Skandynawii. Jego obchody nawiązują do pogańskiego kultu nie tylko słońca, ale także płodności oraz wiary w moc wody i ognia.

Mimo skandynawskiej językowej i historyczno-kulturowej wspólnoty, obchodzone jest ono w różny sposób.

Szwedzki Midsommarafton, w wigilię św. Jana - to tańce i śpiewy (często popularne piosenki dla dzieci) wokół wysokiego słupa lub rodzaju drzewka midsommarst?ng, udekorowanego wieńcami kwiatów. Zwyczaj ten dotarł ponoć z Niemiec już ok. XIV w. Wiankami z kwiatów przyozdobione są także głowy kobiet i dzieci, uczestniczących we wspólnej zabawie, często w strojach ludowych.

Po tańcach - posiłek. Zgodnie z dość nową, zaledwie stuletnią tradycją, jest to marynowany śledź, z obficie posypaną szczypiorkiem kwaśną śmietaną i młode ziemniaki z koperkiem oraz kieliszek (lub kilka) szwedzkiej okowity i piwo przy kolejnych śpiewach. Na deser - koniecznie świeże truskawki!

W sąsiedniej Danii (i Norwegii) noc świętojańska - Sankthansaften - to noc palenia wielkich ognisk - sankthansb?l - z wrzuconymi do nich kukłami czarownic. Od wieków wierzono bowiem w moc ognia, oczyszczającą zwierzynę domową, pola i przyszłe zbiory ze Zła, którego symbolem stała się czarownica.

Obecnie, rozpalenie takiego ogniska często poprzedza krótkie przemówienie lokalnego prominenta. Po nim następuje wspólne śpiewy przy ognisku, początkowo bardzo uroczyste, lecz w miarę wypijanych butelek piwa coraz weselsze, a nawet frywolne.

W Danii nie ma tradycji kulinarnych związanymi z tym świętem.

W Szwecji podobne ogniska - choć bez czarownic - palone są kilka tygodni wcześniej, w noc Walpurgii 30 kwietnia.

Z dawnych tradycji ludowych, wspólną w obu krajach była wiara, że właśnie tej nocy przyroda ma magiczną moc. Dziewczęta w Szwecji mogły zobaczyć we śnie swojego przyszłego małżonka, jeśli umieściły pod poduszką siedem rodzajów świeżo zerwanych kwiatów. Duńskim pannom na wydaniu wystarczał jeden. Za to mogły także ujrzeć przyszłego małżonka w lustrze wody lub śpiąc na nadwodnej łące. Groził im jednak świętojański wąż, który miał zwyczaj pełzać tej nocy po ziemi i "czynić panny brzemiennymi".

Obecnie, bardziej huczne obchody tego święta często przenoszone są w obu krajach na najbliższą sobotę.

Tekst: Maria Tuniszewska-Ringby, R?nne (Bornholm),
e-mail: mtr (at) bornholmsmuseum.dk, tel. +45 56 95 07 35, www.bornholmsmuseum.dk

wcześniejszy news archiwum wiadomości

  © 2002-2019 by PCIT TRAMP, Szczecin      Opieka techniczna: IKSik.net
Ta strona używa ciasteczek (ang. cookies) w celu umożliwienia składania zamówień oraz do badania oglądalności strony.
Aby dowiedzieć się czym są ciasteczka odwiedź stronę wszystkoociasteczkach.pl
Jeśli nie wyrażasz zgody na wykorzystywanie ciasteczek na tej stronie, zablokuj je w opcjach Twojej przeglądarki internetowej.